Uyku, hem fiziksel hem de zihinsel sağlığımızın temel taşlarından biri. Bağışıklık sistemimizden stresle başa çıkma becerimize, dış görünümümüzden genel ruh halimize kadar birçok şeyi etkiliyor.

Bu yüzden iyi uyuyabilmek adına CBD yağı kullanmaktan teknoloji detoksuna kadar pek çok yöntem deniyoruz. Ancak, bu tavsiyelerin ne kadarı gerçekten bilimsel temele dayanıyor?

İşte uzmanlardan uykuyla ilgili 7 önemli bilgi:

1. Uyku eksikliği her zaman kötü değildir
Özellikle yeni ebeveynler için umut verici bir haber: Ara sıra yaşanan uyku yoksunluğu kısa vadede fayda sağlayabilir.

Uyku fizyoloğu Stephanie Romiszewski, tek gecelik uyku kaybının dopamin düzeyini artırarak kişinin daha enerjik, yaratıcı ya da odaklanmış hissetmesine neden olabileceğini söylüyor. Bu yöntem, depresyon tedavisinde bile kısa süreli olarak kullanılabiliyor.

2. Uyanınca kendinizi kötü hissetmeniz daha fazla uykuya ihtiyacınız olduğu anlamına gelmez
Sabahları yorgun kalkmak, çoğu zaman tekrar uyumak istememize neden olur. Ancak bu “uyku ataleti” denilen doğal bir durumdur. Romiszewski, bu durumda tekrar uyumanın yeni bir uyku döngüsünü başlatarak daha da kötü hissettirebileceğini belirtiyor. Bunun yerine, kalkıp gün ışığına çıkmak öneriliyor.

3. Ayrı odalarda uyumak her zaman daha iyi değildir
Bazı çiftler “uyku boşanması” olarak adlandırılan ayrı odalarda uyuma yöntemini tercih ediyor. Uyku uzmanı Dr. Sophie Bostock’a göre erkekler bir partnerle uyurken daha iyi dinlenirken, kadınlar genellikle yalnızken daha kaliteli uyuyabiliyor.

Özellikle regl dönemi ve menopoz gibi hormon kaynaklı sıcaklık değişimleri uykuyu zorlaştırabiliyor. Bu durumda ayrı yorganlar kullanmak bile faydalı olabilir.

4. Asıl önemli olan akşam rutini değil, sabah rutini
Düzenli bir uyku saati kadar, sabah aynı saatte uyanmak da önemli. Romiszewski, uykuyu etkileyen temel iki mekanizmanın (uyku baskısı ve biyolojik saat) sabah alışkanlıklarıyla daha çok ilişkili olduğunu vurguluyor.

Hafta sonu geç uyanmak, hafta içi uyku düzeninizi bozabilir. Uyku koçu James Wilson ise, her gün aynı saatte uyanmanın, gece daha kolay uykuya dalmayı sağladığını belirtiyor.

5. Uykuyu fazla düşünmek işleri zorlaştırabilir
TikTok’ta ağız bantlamadan kırmızı ampule kadar sayısız “uyku tüyosu” dolaşıyor. Ancak bu “uyku takıntısı” uyku kalitesini düşürebilir. Wilson, günümüzde asıl sorunun bu yanlış bilgilere fazlaca inanmak olduğunu söylüyor.

Romiszewski ise, “Eğer sadece lavanta spreyi, ağırlıklı battaniye ve doğru sesle uyuyabiliyorsanız, beyninize uykunun kırılgan ve karmaşık bir şey olduğunu öğretmiş olursunuz” diyor.

6. Uyku takibi yapmak da sorun yaratabilir
Akıllı saatler veya uyku yüzükleriyle uyku takibi yapmak, bazen kişinin kendini daha kötü hissetmesine neden olabilir.

Romiszewski, bu cihazların “uyku kusursuz olmalı” düşüncesini pekiştirerek “orthosomnia” adı verilen, uykuya dair endişenin uykusuzluğa yol açtığı duruma neden olabileceğini belirtiyor.

7. Pahalı teknolojiler
Pahalı uyku teknolojileri yerine önce yatağınızı gözden geçirin. James Wilson’a göre iyi bir uyku için doğru yatak, yastık ve yorgan olmazsa olmaz. Wilson “Meditasyon uygulamaları bir yere kadar işe yarar, ama boynunuzu ağrıtan bir yastık ya da sıcak tutan bir yorgan yüzünden uyuyamıyorsanız, asıl sorunu çözmemişsiniz demektir” diye ekliyor.